ROK 2021 rokiem Stanisława Lema
We wrześniu 2021 r. przypada setna rocznica urodzin Stanisława Lema, jednego z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction, którego twórczość zaliczana jest do kanonu światowej literatury. Sejm RP docenił znaczące miejsce jego pisarstwa w literaturze XX wieku i ustanowił rok 2021 rokiem Stanisława Lema.
Pisarz uznany za najwybitniejszego przedstawiciela polskiej fantastyki i jednego
z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction na świecie „w swoich rozważaniach nad kondycją współczesnego człowieka, skutkami postępu technicznego i cywilizacyjnego dostrzegał wiele zagadnień fundamentalnych dla kultury i myśli współczesnej. Przestrzegał przed negatywnymi skutkami technicznego rozwoju cywilizacji, a jego prace teoretyczne i prognozy futurologiczne mają znaczący wpływ na definiowanie miejsca ludzkości we wszechświecie i prognozowanie jej losu” – głosi tekst uchwały.
Twórczość Stanisława Lema kojarzy się przede wszystkim z fantastyką naukową, czyli science fiction, ale trzeba pamiętać, że ten fantastyczny pisarz to również filozof, futurolog, eseista oraz krytyk literacki. Stanisław Lem to najczęściej tłumaczony polski pisarz (jego książki przełożono na ponad 40 języków, a wydania osiągnęły łączny nakład ponad 30 milionów egzemplarzy). W pewnym okresie był najbardziej poczytnym nieanglojęzycznym pisarzem SF – doceniony w Europie, uwielbiany w byłym ZSRR i w obecnej Rosji, nie dość zrozumiany jedynie w USA. Poruszał tematy takie jak: natura ludzka, zwłaszcza w świetle rozwoju nauki i techniki, możliwości komunikacji istot inteligentnych we wszechświecie i miejsce człowieka w tymże. W genialny sposób wkomponowywał refleksję filozoficzno-naukową w popularny gatunek literacki i łączył ją z atrakcyjną fabułą.
„Człowiek może ogarnąć tak niewiele rzeczy naraz; widzimy tylko to, co dzieje się przed nami, tu i teraz; unaocznienie sobie równoczesnej mnogości procesów, jakkolwiek związanych ze sobą, jakkolwiek się nawet uzupełniających, przekracza jego możliwości. Doświadczamy tego nawet wobec zjawisk względnie prostych. Los jednego człowieka może znaczyć wiele, los kilkuset trudno jest objąć, ale dzieje tysiąca, miliona nie znaczą w gruncie rzeczy nic”. „Solaris”
Za swoje najistotniejsze dzieło Stanisław Lem uznawał Cyberiadę (1965), natomiast najbardziej znana w kraju i na świecie jest jego powieść fantastyczna Solaris (1961). Inne dzieła to m.in.: powieści realistyczne Szpital Przemienienia (1955) i Wysoki Zamek (1966); fantastyka naukowa: Eden (1959), Powrót z gwiazd (1961), Niezwyciężony (1964), Głos Pana (1968), Opowieści o pilocie Pirxie (1968) i Fiasko (1987); groteska fantastycznonaukowa: Dzienniki gwiazdowe (1957), w tym opowiadania z cyklu Podróże Ijona Tichego oraz Ze wspomnień Ijona Tichego, a także widowiska telewizyjne Noc księżycowa (1963) oraz powieści: Kongres futurologiczny (1971), Wizja lokalna (1982), Pokój na Ziemi (1987), jak również Bajki robotów (1964); eseistyka i apokryfy: Doskonała próżnia (1971), Wielkość urojona (1973), Prowokacja (1984), Biblioteka XXI wieku (1986); kryminały: Śledztwo (1959), Pamiętnik znaleziony w wannie (1961), Katar (1976); futurologia: Dialogi (1957), Summa technologiae (1964), Filozofia przypadku (1968), Fantastyka i futurologia (1970), Okamgnienie (2000).
